Rờ le nhiệt bảo vệ quá tải là gì? Chức năng của rơle nhiệt
Rơ le nhiệt bảo vệ quá tải là một thiết bị quan trọng trong hệ thống điện, giúp bảo vệ các thiết bị khỏi tình trạng quá tải và hư hỏng. Nhưng bạn có biết rơ le nhiệt là gì và nó hoạt động như thế nào không? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về rơ le nhiệt, định nghĩa, cấu tạo, nguyên lý hoạt động, và các chức năng chính của nó.
Rơ le nhiệt bảo vệ quá tải là gì?
Rơ le nhiệt bảo vệ quá tải là một thiết bị điện tử thiết kế để tự động ngắt mạch điện khi dòng điện hoặc nhiệt độ vượt quá mức an toàn. Chức năng chính của rơ le nhiệt là bảo vệ hệ thống điện khỏi tình trạng quá tải, điều này giúp ngăn chặn hư hỏng cho các thiết bị điện và giảm nguy cơ cháy nổ. Rơ le nhiệt hoạt động dựa trên nguyên lý nhiệt độ, nơi sự thay đổi nhiệt độ ảnh hưởng đến các bộ phận cơ học bên trong thiết bị để thực hiện việc ngắt mạch khi cần thiết.
Các bộ phận chính
Rơ le nhiệt bao gồm các bộ phận chính sau:
- Đòn bẩy: Đây là cơ cấu cơ học giúp điều khiển sự di chuyển của các tiếp điểm. Đòn bẩy hoạt động theo chuyển động của thanh lưỡng kim để kích hoạt hoặc ngắt kết nối mạch điện.
- Tiếp điểm thường đóng: Khi rơ le nhiệt chưa hoạt động, tiếp điểm này sẽ đóng, cho phép dòng điện đi qua. Khi rơ le nhiệt kích hoạt do quá tải, tiếp điểm này sẽ mở ra, ngắt mạch điện.
- Tiếp điểm thường mở: Ngược lại với tiếp điểm thường đóng, tiếp điểm này sẽ mở khi rơ le chưa hoạt động và đóng lại khi rơ le hoạt động, cho phép dòng điện đi qua sau khi rơ le đã phục hồi.
- Vít chỉnh dòng điện tác động: Đây là một bộ phận điều chỉnh cho phép người dùng thiết lập mức dòng điện tại đó rơ le nhiệt sẽ bắt đầu hoạt động. Việc điều chỉnh này giúp tùy biến rơ le theo nhu cầu cụ thể của hệ thống.
- Thanh lưỡng kim: Thành phần quan trọng nhất của rơ le nhiệt, thanh lưỡng kim được cấu tạo từ hai loại kim loại có hệ số giãn nở khác nhau. Khi nhiệt độ thay đổi, thanh lưỡng kim sẽ uốn cong do sự co dãn không đồng đều của các kim loại, điều này làm thay đổi vị trí của các tiếp điểm.
- Dây đốt nóng: Dây này thường được bao quanh thanh lưỡng kim và chịu trách nhiệm cung cấp nhiệt độ cần thiết để làm nóng thanh lưỡng kim khi có quá tải xảy ra. Nó giúp điều chỉnh tốc độ và mức độ của quá trình đốt nóng.
- Cần gạt: Bộ phận điều chỉnh giúp người dùng dễ dàng thiết lập và khôi phục trạng thái hoạt động của rơ le nhiệt. Cần gạt giúp dễ dàng điều chỉnh các cài đặt của thiết bị.
- Nút phục hồi: Sau khi rơ le nhiệt đã kích hoạt và ngắt mạch, nút phục hồi được sử dụng để khôi phục trạng thái ban đầu của rơ le. Điều này cho phép thiết bị tiếp tục hoạt động sau khi sự cố được xử lý.
Nguyên lý hoạt động
Rơ le nhiệt hoạt động dựa trên nguyên lý của thanh kim loại kép, được cấu tạo từ hai loại kim loại có hệ số giãn nở khác nhau (ví dụ: invar và đồng thau). Khi dòng điện trong mạch vượt quá mức an toàn, dây đốt nóng sẽ làm tăng nhiệt độ, khiến thanh kim loại kép nóng lên. Do sự co dãn không đồng đều của hai loại kim loại, thanh kim loại kép sẽ uốn cong về phía kim loại có hệ số giãn nở thấp hơn.
Sự uốn cong này làm thay đổi vị trí của các tiếp điểm trong rơ le nhiệt, đóng hoặc mở chúng để ngắt kết nối mạch điện. Khi nhiệt độ trở về mức bình thường, thanh kim loại kép sẽ trở lại trạng thái ban đầu, và các tiếp điểm sẽ được phục hồi, cho phép dòng điện tiếp tục lưu thông nếu tình trạng quá tải đã được xử lý.
>>>>Xem thêm: Cầu dao tự động bảo vệ động cơ hoạt động an toàn hiệu quả
Chức năng chính của rơ le nhiệt
Bảo vệ quá tải
Chức năng chính của rơ le nhiệt là bảo vệ mạch điện khỏi tình trạng quá tải. Khi dòng điện trong mạch vượt quá mức an toàn, rơ le nhiệt sẽ tự động kích hoạt để ngắt mạch, ngăn chặn tình trạng quá tải có thể dẫn đến hư hỏng thiết bị, cháy nổ hoặc các sự cố khác. Việc này giúp đảm bảo an toàn cho hệ thống điện và kéo dài tuổi thọ của các thiết bị.
Ngắt mạch tự động
Khi rơ le nhiệt phát hiện quá tải, nó sẽ tự động ngắt mạch điện bằng cách mở các tiếp điểm của nó. Điều này giúp ngăn ngừa dòng điện tiếp tục đi qua mạch, bảo vệ các thiết bị điện và dây dẫn khỏi sự hư hỏng do quá tải. Sau khi tình trạng quá tải được xử lý và nhiệt độ trở về mức an toàn, rơ le nhiệt có thể được phục hồi để tiếp tục hoạt động bình thường.
Bảo vệ động cơ và thiết bị điện
Rơ le nhiệt giúp bảo vệ các động cơ và thiết bị điện khỏi hư hỏng do quá tải. Khi quá tải xảy ra, rơ le nhiệt ngắt kết nối điện để ngăn chặn động cơ và thiết bị bị quá nhiệt, điều này giúp bảo vệ thiết bị khỏi các sự cố như cháy động cơ hoặc hư hỏng nghiêm trọng. Bằng cách này, rơ le nhiệt không chỉ đảm bảo an toàn cho hệ thống điện mà còn giúp giảm chi phí sửa chữa và bảo trì.
Các loại rơ le nhiệt
Phân loại theo cấu tạo
- Kiểu hở: Rơ le nhiệt kiểu hở có cấu tạo với các bộ phận bên trong không được bảo vệ hoàn toàn khỏi môi trường bên ngoài. Thiết bị này thường có thể bị ảnh hưởng bởi bụi bẩn, độ ẩm và các yếu tố môi trường khác. Loại này thường đơn giản hơn về mặt cấu tạo và có giá thành thấp hơn. Tuy nhiên, chúng cần được lắp đặt trong môi trường kiểm soát để đảm bảo hiệu suất hoạt động ổn định.
- Kiểu kín: Rơ le nhiệt kiểu kín được thiết kế với vỏ bọc bảo vệ hoàn toàn các bộ phận bên trong khỏi các yếu tố môi trường như bụi, ẩm ướt và các chất lỏng. Thiết bị này có độ bền cao hơn và thường được sử dụng trong các môi trường công nghiệp hoặc những nơi có điều kiện môi trường khắc nghiệt. Việc bảo vệ tốt giúp đảm bảo rơ le hoạt động ổn định và lâu dài hơn.
Phân loại theo nhu cầu sử dụng
- Loại một cực: Rơ le nhiệt loại một cực chỉ có một bộ tiếp điểm để thực hiện chức năng ngắt mạch. Loại này phù hợp cho các ứng dụng đơn giản và các mạch điện không yêu cầu nhiều cấp độ bảo vệ. Nó thường được sử dụng trong các thiết bị điện nhỏ và ứng dụng ít phức tạp.
- Loại hai cực: Rơ le nhiệt loại hai cực có hai bộ tiếp điểm, cho phép thực hiện các chức năng bảo vệ ở mức độ cao hơn. Loại này thường được sử dụng trong các ứng dụng yêu cầu bảo vệ cả hai phần của mạch điện, chẳng hạn như các hệ thống điện lớn hoặc thiết bị công nghiệp. Sự linh hoạt và khả năng bảo vệ nâng cao của loại hai cực giúp tăng cường độ an toàn và hiệu suất của hệ thống.
Phân loại theo phương thức đốt nóng
- Đốt nóng trực tiếp: Trong loại rơ le nhiệt này, dòng điện sẽ đi qua trực tiếp thanh kim loại kép để làm nóng nó. Cấu tạo của loại này đơn giản và chi phí thấp, nhưng việc thay đổi dòng điện định mức yêu cầu phải thay đổi thanh kim loại kép, điều này có thể không thuận tiện trong một số ứng dụng.
- Đốt nóng gián tiếp: Rơ le nhiệt đốt nóng gián tiếp sử dụng phần tử đốt nóng độc lập để tạo ra nhiệt, sau đó nhiệt lượng này sẽ được truyền đến thanh kim loại kép. Loại này cho phép điều chỉnh dễ dàng hơn bằng cách thay đổi phần tử đốt nóng, nhưng phần tử đốt nóng có thể gặp vấn đề nếu nhiệt truyền không hiệu quả, dẫn đến tình trạng hỏng hóc sớm.
- Đốt nóng hỗn hợp: Loại này kết hợp cả hai phương thức đốt nóng trực tiếp và gián tiếp. Nó cung cấp sự ổn định nhiệt cao và có khả năng làm việc ở mức quá tải lớn hơn. Phương pháp này đảm bảo sự chính xác và đáng tin cậy hơn trong việc bảo vệ hệ thống điện.
>>>>Xem thêm: Máy cắt không khí: Cấu tạo và nguyên lý hoạt động
Ứng dụng của rơ le nhiệt trong thực tế
Trong công nghiệp
Rơ le nhiệt được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp để bảo vệ các máy móc và thiết bị điện khỏi tình trạng quá tải. Chúng thường được lắp đặt trong các hệ thống truyền động cơ khí, bơm, quạt, và các thiết bị công nghiệp khác để ngăn chặn hư hỏng do quá tải hoặc sự cố điện. Rơ le nhiệt giúp bảo đảm hoạt động ổn định của các thiết bị công nghiệp, giảm thiểu thời gian ngừng hoạt động và chi phí sửa chữa.
Trong hệ thống điện dân dụng
Trong các hệ thống điện dân dụng, rơ le nhiệt được sử dụng để bảo vệ các thiết bị điện như máy bơm, máy điều hòa, và các thiết bị gia dụng khác khỏi quá tải. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ hệ thống điện khỏi sự cố và hư hỏng do quá tải, giúp đảm bảo an toàn cho người sử dụng và bảo vệ các thiết bị điện trong nhà.
Trong bảo vệ động cơ điện
Rơ le nhiệt là thiết bị quan trọng trong bảo vệ động cơ điện. Khi động cơ hoạt động quá tải hoặc gặp sự cố, rơ le nhiệt sẽ ngắt mạch để ngăn chặn động cơ bị quá nhiệt và hư hỏng. Việc sử dụng rơ le nhiệt giúp kéo dài tuổi thọ của động cơ, giảm thiểu nguy cơ hư hỏng và sự cố, và đảm bảo hoạt động liên tục của hệ thống. Các ứng dụng phổ biến bao gồm bảo vệ động cơ trong các máy móc công nghiệp, hệ thống điều hòa không khí, và các thiết bị điện khác.
Kết luận
Rơ le nhiệt bảo vệ quá tải là thiết bị quan trọng dùng để ngắt mạch khi dòng điện hoặc nhiệt độ vượt mức an toàn, nhằm ngăn chặn hư hỏng và cháy nổ. Nó hoạt động dựa trên sự co dãn của thanh kim loại kép khi nhiệt độ thay đổi. Rơ le nhiệt có các loại khác nhau như kiểu hở, kiểu kín, một cực, hai cực, và phương thức đốt nóng trực tiếp, gián tiếp, hỗn hợp. Thiết bị này được ứng dụng rộng rãi trong công nghiệp, hệ thống điện dân dụng, và bảo vệ động cơ, giúp bảo đảm an toàn và kéo dài tuổi thọ của thiết bị.
>>>> Xem thêm: Cuộn hút dự phòng Sinova Siemens là gì? Khám phá chi tiết
CÔNG TY TNHH THIẾT BỊ KỸ THUẬT ÁNH DƯƠNG
Địa chỉ: 86 đường số 6, phường 15, Quận Gò Vấp, TPHCM
Email 1: hoang.vo@anhduongtech.com
Hotline/Zalo: 0916493365 (Mr Hoàng)
Email 2: Kiet.nguyen@anhduongtech.com
Hotline/Zalo: 0933248988 (Mr Kiệt)
Website: handtool.com.vn
